تصویر ماه و خورشید در شعر فارسی تا پایان سده ی هفتم هجری(تحلیل اسطوره ای)

شعر خاقانی وجلوه ی اسطوره ی خورشید در آن

آیین مهری ابتدا در ایران ظهور کرد و سپس در آسیای صغیر، سوریه و بین النهرین انتشار یافت. این آیین در طول زمان محو گردید و تنها جنبه ی تقدس آن در قالبی نمادین و اسطوره ای باقی ماند. خاقانی- شاعر مشهور قرن ششم- به سبب آن که مادرش نسطوری بود و هم به سبب آنکه ظاهراً در تاریخ ملل و مذاهب تبحری داشت، بیشتر از سایر شعرای فارسی زبان از آیین مسیح و عقاید نصاری (که متأثر از آیین میتراییسم بود) در شعر خویش...

تدوین اعراب القرآن تا پایان سده هفتم هجری

ردیابی مضامین لُغَز شمعِ منوچهری در شعر عرب و شعر فارسی (از آغاز تا پایان قرن هفتم هجری)

قصیدة لُغَز شمعِ منوچهری دامغانی در بین ادب‌دوستان و محققّان ادب فارسی بسیار معروف است. آشنایی منوچهری با ادبیات عرب باعث شده است تا وی مانند دیگر اشعار خود، در سرودن این قصیده، از مضامینی بهره بگیرد که شعرای عرب در توصیف شمع به کار برده‌اند و بدین صورت  واسطة انتقال مضامین شعری لغز شمع از ادبیات عرب به ادبیات فارسی باشد. در این مقاله، با توجه به شباهت‌هایی که در لغز شمع منوچهری و شاعران عرب‌زبان پ...

اقرارنامه ای از سده هفتم

پیدایش شعر نخجیرگانی در ادبیات عربی و بررسی آن تا پایان سده سوم هجری

شعرهای بازمانده از دوره جاهلی کهن ترین شعرهایی است که در این زمینه برای ما برجای مانده است. در این دوره شعر نخجیرگانی بخشی از قصیده جاهلی را تشکیل میداد شاعر بیشترین توجه خود را به حیوان شکارشونده اختصاص داده توصیف کاملی از این حیوان که معمولأ گورخر گاو یا شترمرغ است بدست میدهد. در پایان سده دوم هجری شاهد شکل گیری و استقلال نهایی شعرنخجیرگانی با عنوان ((طردیه یا شعر الطرد)) هستیم . تکوین این فن...

حسن تخلّص و عیوب لفظی« گریز» تا آغاز سده هفتم

در بیشتر کتاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بدیع فارسی و عربی، در بحث حسن تخلّص، به برخی از آنچه گریز به ستایش را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌آراید و آنچه موجب زشتی آن می‌شود، اشاره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی شده و نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی از گریز نیک آورده شده است. امّا توجّه به اصول فصاحت و بلاغت، همچنین مجموع? شرایط ستایش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه‌ها و نمونه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌...